Η ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ ΣΤΗΝ ΑΥΣΤΗΡΗ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ 

Άρθρο του ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΤΣΟΥΛΗ

1.       Το Νομικό πλαίσιο

Ο νομοθέτης του ν.3852/2010 συμπεριέλαβε μεταξύ των αρμοδιοτήτων της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου και της Περιφέρειας την σύνταξη ανά τρίμηνο έκθεσης για την εκτέλεση του Προϋπολογισμού. Όσον αφορά τους Δήμους  καταστρώνεται η διάταξη του άρθρου 72, παρ.1, στοιχ. β΄του ν. 3852/2010 που ορίζει ότι «ελέγχει την υλοποίηση του προϋπολογισμού και υποβάλλει ανά τρίμηνο έκθεση προς το δημοτικό συμβούλιο, στην οποία παρουσιάζεται η κατάσταση των εσόδων και εξόδων του δήμου. Η έκθεση αυτή στην οποία καταχωρούνται και τυχόν παρατηρήσεις της μειοψηφίας, δημοσιεύεται υποχρεωτικά στην ιστοσελίδα του δήμου».

 Η σχετική έκθεση ρυθμίζεται αναλυτικότερα με το άρθρο 266 του ν. 3852, όπως ισχύει μετά την συμπλήρωσή του με το άρθρο 45, παρ. 4 του ν.3979/2011 όπου ορίζεται ότι «Η οικονομική επιτροπή, μετά από εισήγηση του υπευθύνου οικονομικών υπηρεσιών του οικείου δήμου, υποβάλλει στο δημοτικό συμβούλιο τριμηνιαία έκθεση, ως προς τα αποτελέσματα εκτέλεσης του προϋπολογισμού, κατά το προηγούμενο της έκθεσης τρίμηνο. Στην έκθεση διατυπώνονται και οι τυχόν παρατηρήσεις της μειοψηφίας. Η έκθεση υποβάλλεται εντός αποκλειστικής προθεσμίας είκοσι (20) ημερών από τη λήξη κάθε τριμήνου και αναρτάται στην ιστοσελίδα του οικείου δήμου. Εάν µε την ανωτέρω έκθεση του δεύτερου τριµήνου κάθε οικονοµικού έτους, διαπιστωθεί, σύµφωνα µε την πορεία και την εκτίµηση είσπραξης των εσόδων, ότι στον προϋπολογισµό έχουν εγγραφεί υπερεκτιµηµένα έσοδα ή έσοδα που δεν πρόκειται να εισπραχθούν έως το τέλος της χρήσης, το οικείο συµβούλιο προβαίνει υποχρεωτικά σε αναµόρφωση αυτού, εντός προθεσµίας δεκαπέντε (15) ηµερών, µειώνοντας στο πραγµατικό ύψος τα παραπάνω έσοδα και αντιστοίχως το σκέλος των δαπανών, ώστε να µην καταστεί σε καµία περίπτωση ελλειµµατικός ο προϋπολογισµός. Η απόφαση αυτή υποβάλλεται στον Ελεγκτή Νοµιµότητας για έλεγχο. Τα στοιχεία που πρέπει να περιλαµβάνει η έκθεση, καθορίζονται µε απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης.

Με βάση την εξουσιοδότηση του τελευταίου εδαφίου του άρθρου 266 του ν.3852, όπως ισχύει, εκδόθηκε η Υπουργική Απόφαση του ΥΠΕΣ με αριθμό 40038/9-9-2011 (ΦΕΚ Β΄2007/9-9-2011)η οποία καθορίζει τα στοιχεία της έκθεσης και διαμορφώνει σχετικά υποδείγματα. Συγκεκριμένα για τους Δήμους περιλαμβάνονται τρία Υποδείγματα, το Υπόδειγμα 1 για τα Αποτελέσματα Εκτέλεσης Προϋπολογισμού Εσόδων… Τριμήνου, το Υπόδειγμα 2 για τα Αποτελέσματα Εκτέλεσης Προϋπολογισμού Δαπανών ….Τριμήνου και το Υπόδειγμα 3 Στοιχεία Ισολογισμού…..Τριμήνου.

Η ΤΟΠΙΚΗ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΣΤΗ «ΜΝΗΜΟΝΙΑΚΗ» ΕΠΟΧΗ. ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΔΙΕΞΟΔΟΣ

Του Κώστα Πουλάκη

Περιφερειακού Συμβούλου Θεσσαλίας

Εισήγηση στο Σεμινάριο: ΕΠΙΤΕΛΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ – ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗ – ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ:

ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΟΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

7η Νοεμβρίου 2012 – Αμφιθέατρο Παπαρρηγοπούλου Πανεπιστήμιο Αθηνών

Διοργάνωση: Πρωτοβουλία για την Υπεράσπιση της Κοινωνίας

και της Δημοκρατίας

 Αναδημοσίευση από: www.koinonia-demo.gr

Α. Εισαγωγή

Φίλες και φίλοι,

Ξεκινώντας την παρέμβασή μου, με θέμα την τοπική και την περιφερειακή αυτοδιοίκηση, θα ήθελα να ορίσω εν συντομία το πλαίσιο εντός του οποίου βρισκόμαστε, δρούμε και σχεδιάζουμε σήμερα.

Θα ήθελα λοιπόν πρώτα απ’ όλα να σημειώσω ότι οι συνέπειες της τρέχουσας κρίσης και της νεοφιλελεύθερης πολιτικής των μνημονίων είναι νομίζω δεδομένο ότι διαμορφώνουν με τρόπο καθοριστικό την ελληνική κοινωνία σε όλες της τις διαστάσεις, από την παραγωγική διάρθρωση και την κοινωνική διαστρωμάτωση, μέχρι τους θεσμούς της, τις αξίες και τον πολιτισμό της. Νομίζω άλλωστε ότι δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η πολύ ενδιαφέρουσα σειρά σεμιναρίων που διοργανώνει η Πρωτοβουλία για την Υπεράσπιση της Κοινωνίας και της Δημοκρατίας, που φέρει τον τίτλο «Κρίση-μα Σεμινάρια», στην πραγματικότητα έχει αγκαλιάσει μία πολύ μεγάλη ποικιλία θεμάτων, για το σύνολο σχεδόν της δημόσιας ζωής.

Δεν μπορούμε λοιπόν να μιλήσουμε για το σήμερα, αλλά και για το αύριο της αυτοδιοίκησης, αν δεν δούμε πώς επηρέασαν οι νεοφιλελεύθερες επιλογές τον συγκεκριμένο θεσμό.

Β. Ο «Καλλικράτης» ως μνημονιακό πείραμα στο χώρο της Αυτοδιοίκησης

Είναι μάλλον κοινός τόπος ότι η μνημονιακή πολιτική που ακολουθούν οι κυβερνήσεις μετά τον Απρίλιο του 2010, εκτός όλων των προβλημάτων που δημιούργησε με την αύξηση της ανεργίας, την ύφεση, την οικονομική και ανθρωπιστική κρίση, ανέδειξε και όλα τα προβλήματα της πολιτικού συστήματος και της δημόσιας διοίκησης.

Στο επίπεδο των θεσμών και της δημοκρατίας, οι συνέπειες της νεοφιλελεύθερης αναδίπλωσης εκφράστηκαν μέσα από τη μετάβαση από την κυβέρνηση στη διακυβέρνηση, όπως άλλωστε προβλέπεται και στη στρατηγική της Λισαβόνας, αλλά και στη Λευκή Βίβλο για την Πολυεπίπεδη Διακυβέρνηση της Ε.Ε.

Έτσι, αυτή τη στιγμή η κυρίαρχη κατεύθυνση αφορά στη μετάβαση από την «κυβέρνηση» στη «διακυβέρνηση», μία έννοια που ταυτίζεται με τη μεταβίβαση κρατικής εξουσίας προς τα έξω (με τη διεύρυνση του πεδίου που καταλαμβάνει η οικονομία της αγοράς) ή προς τα κάτω (όπως για παράδειγμα συνέβη με τον «Καλλικράτη»), όχι όμως με όρους πραγματικής αποκέντρωσης, αλλά με τρόπο ώστε η κοινωνική αγανάκτηση να στρέφεται προς την αυτοδιοίκηση.

Στο πλαίσιο αυτό εγγράφεται και ο «Καλλικράτης» και η συνολική κυβερνητική πολιτική για την αυτοδιοίκηση, όπως άλλωστε είχαν επισημάνει πριν την ψήφισή του – χλευαζόμενες τότε – οι δυνάμεις της Αριστεράς.

Θέλω να θυμίσω τι έλεγαν μέχρι πριν από λίγο καιρό οι υποστηρικτές του «Καλλικράτη», για να μπορέσουμε να κάνουμε τη σύγκριση με την κατάσταση που αντιμετωπίζει σήμερα η αυτοδιοίκηση.

Πριν λοιπόν τις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές του 2010, οι τότε ένθερμοι θιασώτες του «Καλλικράτη» – πολλοί εκ των οποίων βρίσκονται και σήμερα, έστω και «μεταμεληθέντες», ανάμεσά μας – έκαναν λόγο για «μια συναρπαστική περιπέτεια» και για την «πιο σημαντική θεσμική  μεταρρύθμιση της μεταπολίτευσης». Μάλιστα, όλοι όσοι από τότε επιχειρούσαμε να καταδείξουμε τη σύνδεση των επιταγών του μνημονίου με τις προβλέψεις του «Καλλικράτη», δεχόμασταν επιθέσεις ότι κινούμαστε με βάση «μικροκομματικές σκοπιμότητες».

Ακόμα όμως και μετά την εμπειρία της εφαρμογής του «Καλλικράτη», και ενώ τα αδιέξοδα που συσσώρευε η συγκεκριμένη μεταρρύθμιση στην αυτοδιοίκηση είχαν ήδη γίνει απολύτως ορατά, οι ίδιοι επέμεναν στην καλλιέργεια αυταπατών σχετικά με τη συγκεκριμένη μεταρρύθμιση. Θυμίζω ενδεικτικά το κείμενο εργασίας που προέκυψε από τη συνάντηση πέντε δημάρχων στη Θεσσαλονίκη (των κ. Καμίνη, Μπουτάρη, Ιωακειμίδη, Φίλιου, καθώς και του κ. Σκοτινιώτη που βρίσκεται σήμερα μαζί μας). Έλεγαν τότε οι συγκεκριμένοι δήμαρχοι : «Ο “Καλλικράτης”, ενώ παρουσιάζει σημαντικά κενά στον σχεδιασμό, αρκετές δυσκολίες στην εφαρμογή και δυσεπίλυτα προβλήματα στη χρηματοδότηση, στο επίπεδο της συμμετοχής, της χρηστής διοίκησης και της διαφάνειας εισάγει σημαντικές αξιοποιήσιμες δυνατότητες».

Αντίθετα, οι αυτοδιοικητικές δυνάμεις της Αριστεράς είχαν εξ αρχής ταχθεί απολύτως απέναντι στον «Καλλικράτη». Είχαμε τονίσει – και επιμένουμε σε αυτό – ότι ο «Καλλικράτης» δεν «ατύχησε» απλώς, επειδή κλήθηκε να εφαρμοστεί στο δυσμενές περιβάλλον της οικονομικής κρίσης, αλλά αντίθετα οικοδομήθηκε εξαρχής με στόχο να προσαρμόσει τα οικονομικά μεγέθη, τη δομή και τη λειτουργία της αυτοδιοίκησης στο στόχο του «λιγότερου κράτους».

ΠΑΡΑΝΟΜΟ ΤΟ ΕΓΓΡΑΦΟ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΚΤΗΣΗΣ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑΣ

ΚΟΙΝΗ ΔΗΛΩΣΗ ΤΩΝ ΔΗΜΑΡΧΩΝ: ΑΘΗΝΑΙΩΝ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, ΒΟΛΟΥ, ΠΑΤΡΩΝ, ΝΙΚΑΙΑΣ- ΡΕΝΤΗ ΚΑΙ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

Κοινή δήλωση-πρόταση, με την οποία θεωρούν ότι  το έγγραφο του Αναπληρωτή Υπουργού Εσωτερικών Χ.Αθανασίου παραβιάζει την αρχή της νομιμότητας για αναστολή διαδικασιών κτήσης ιθαγένειας «ενόψει προσεχούς δημοσίευσης αποφάσεων ΣτΕ», κατέθεσαν στο συνέδριο της ΚΕΔΕ έξι Δήμαρχοι μεγάλων Δήμων της χώρας, έπειτα από πρωτοβουλία του Δημάρχου Βόλου Πάνου Σκοτινιώτη. Συγκεκριμένα, την πρόταση υπογράφουν, εκτός από τον κ.Σκοτινιώτη, οι Δήμαρχοι Αθηναίων Γιώργος Καμίνης, Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης, Πατρέων Γιάννης Δημαράς, Νίκαιας-Αγ.Ιωάννη Ρέντη Γιώργος Ιωακειμίδης και Ιωαννιτών Φίλιππος Φίλιος.

Όπως δηλώνουν οι έξι Δήμαρχοι, οι Δήμοι αδυνατούν να εφαρμόσουν το συγκεκριμένο έγγραφο του Αναπληρωτή Υπουργού Εσωτερικών, το οποίο παραγγέλλει, πριν από τη δημοσίευση της απόφασης του ΣτΕ, τη μη τήρηση του εν λόγω νόμου. Για το λόγο αυτό, οι Δήμοι θα πρέπει να συνεχίσουν να τηρούν τη διαδικασία απονομής της ιθαγένειας σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, σύμφωνα δηλαδή με την αρχή της νομιμότητας.

Ειδικότερα, όπως αναφέρεται στο κείμενο της κοινής πρότασης, «το υπ’ αρ. πρωτ. 965/15.11.2012 έγγραφο του Υπουργού Αναπληρωτή Εσωτερικών, το οποίο διαβιβάστηκε στους Δήμους από τις οικείες Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, κάνει λόγο για αναστολή όλων των διαδικασιών που βασίζονται στο άρθρο 1α του ΚΕΙ, δηλαδή, μεταξύ άλλων, και όσων υπάγονται στη δεσμία αρμοδιότητα των Δήμων σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις του 3838/2010 που είναι εν ισχύ. H παραγγελία αναστολής αιτιολογείται «ενόψει προσεχούς δημοσιεύσεως της αποφάσεως του ΣτΕ που αφορά στον έλεγχο της συνταγματικότητας των άρθρων 1α και 24 του ν. 3838/2010». Η αιτιολογία αυτή παραβιάζει πρωτοφανώς την αρχή της νομιμότητας.

Η αποχή ή καθυστέρηση του Δήμου ή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης από την εμπρόθεσμη προώθηση των προβλεπόμενων ενεργειών, θα ήταν νόμιμη μόνον αν μπορούσε να αιτιολογηθεί με βάση ελλείψεις των αιτήσεων, αμφιβολίες για το κύρος των δικαιολογητικών ή διαπίστωση μη συνδρομής των προϋποθέσεων του νόμου. Κάθε άλλο ενδεχόμενο – και η αναφορά σε επικείμενη δημοσίευση δικαστικής απόφασης – είναι παράνομο, και θα επέσυρε εις βάρος των δημοτικών αρχών και υπαλλήλων τον κίνδυνο πειθαρχικής ή και ποινικής δίωξης. Ειδικά τυχόν άρνηση παραλαβής αίτησης θα συνιστούσε επί πλέον και παράβαση του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, ενώ τυχόν άρνηση εγγραφής στο δημοτολόγιο προσώπου ήδη κατέχοντος βάσει ΦΕΚ την ελληνική ιθαγένεια θα συνιστούσε επί πλέον και παράβαση του νόμου για τα δημοτολόγια.

Αναστολή δεν νοείται επί νόμων παρά μόνον επί διοικητικών πράξεων, και εκείνων μόνον αν έχει εκδοθεί σχετική δικαστική απόφαση αναστολής. Ακόμη και η ίδια η απόφαση του ΣτΕ, αφού φυσικά εκδοθεί και δημοσιευτεί κατά το νόμιμο τρόπο και τύπο, δεν θα μπορούσε να επιφέρει αυτομάτως αναστολή ισχύος ή εφαρμογής νόμου, παρά μόνον ακυρότητα των συγκεκριμένων διοικητικών πράξεων που καταλαμβάνονται από το δεδικασμένο της, ενώ για την επέκταση των αποτελεσμάτων της σε άλλες πράξεις ή εκκρεμείς διαδικασίες θα έπρεπε να προηγηθεί είτε νέος νόμος, είτε τουλάχιστον εγκύκλιος με την οποία να επιλύονται κατά τρόπο νόμιμο, έστω και προσωρινά, τόσο τα ζητήματα μετάβασης σε τυχόν νέο καθεστώς όπως αυτό θα προέκυπτε λόγω συμμόρφωσης προς τη νομολογία, όσο και τα ζητήματα χρηστής διοίκησης και δικαιολογημένης εμπιστοσύνης απέναντι σε όσους είχαν έγκαιρα και καλόπιστα κινήσει τις διαδικασίες υπαγωγής τους στο συγκεκριμένο τρόπο κτήσης ιθαγένειας. Αν όλα τα παραπάνω ισχύουν σε σχέση με μια ακυρωτική δικαστική απόφαση αφού αυτή εκδοθεί, πολλώ μάλλον είναι αυτονόητα όταν τέτοια απόφαση δεν υφίσταται καν».

ΕΠΙΤΕΛΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ- ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗ- ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ: ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΟΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Εισήγηση Πάνου Σκοτινιώτη,
 Δημάρχου Βόλου.

Η εισήγηση αποτελεί μέρος του κρίση-μου σεμιναρίου της Πρωτοβουλίας για την Υπεράσπιση της Κοινωνίας και της Δημοκρατίας που έγινε την Τρίτη 27/11 με θέμα:

ΕΠΙΤΕΛΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ – ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗ – ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ:

ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΟΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Μπαίνω κατευθείαν στο θέμα: Γιατί λοιπόν αναθεμελίωση του διοικητικού συστήματος; Η αναγκαιότητά της θεμελιώνεται στην παραδοχή ότι στη ρίζα του κακού που αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια η χώρα μας δεν βρίσκεται μόνο η οικονομία, όσο, ίσως και πρωτίστως, η  αδυναμία του διοικητικού συστήματος και ευρύτερα του συστήματος διακυβέρνησης να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν αποτελεσματικά δημόσιες πολιτικές. Οι διαρθρωτικές αλλαγές, συνεπώς, για τη ριζική ανασύνταξη του κράτους, αποτελούν απάντηση στην πολύπλευρη κρίση που αντιμετωπίζει η χώρα. Η προβληματική δομή και η ραγδαία επιδείνωση της λειτουργίας του κράτους τα τελευταία ιδιαίτερα χρόνια, υπήρξε βασικός παράγοντας για τη γιγάντωση του δημοσιονομικού προβλήματος και σοβαρό εμπόδιο για τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη δημιουργία ενός αποτελεσματικού συστήματος κοινωνικής προστασίας και κοινωνικής συνοχής.

Απαιτείται λοιπόν συνολικό σχέδιο για την ανάταξη του κράτους, στο πλαίσιο ενός ευρύτερου εθνικού σχεδίου ανόρθωσης και ανασυγκρότησης, που θα υπερβαίνει τα μνημόνια και θα διευρύνει συνεχώς τα περιθώρια αυτοδύναμης πορείας της χώρας μας.

Όταν αναφερόμαστε σε συνολικό σχέδιο  για την ανάταξη του κράτους, εννοούμε όλες τις αναγκαίες λειτουργικές και οργανωτικές ανακατατάξεις στο πεδίο του διοικητικού μας συστήματος, το οποίο (διοικητικό σύστημα) θα πρέπει νοείται  ως λειτουργική ενότητα που περιλαμβάνει όχι μόνο το κράτος αλλά και την Τ.Α.

Θεωρούμε πως θα πρέπει να υπερβούμε την ανούσια και αντιεπιστημονική αντίθεση ανάμεσα σε κρατιστές και αντικρατιστές.  Διότι ανάμεσα στη συνηγορία και την κατηγορία για το Δημόσιο, υπάρχει ο χώρος της ριζοσπαστικής μεταρρύθμισής του, ώστε να είναι σε θέση να λειτουργεί υπέρ του δημοσίου συμφέροντος και να υπερασπίζεται αποτελεσματικά τα  δημόσια και κοινωνικά αγαθά (περιβάλλον, παιδεία, υγεία, νερό, διατροφική αλυσίδα κλπ.), και αυτή προκρίνουμε.  Πριν από τη χρεοκοπία της χώρας, η Δ.Δ. αποτελούσε βαθιά πληγή για την κοινωνία. Πλέον έχει καταντήσει πραγματική γάγγραινα, από την οποία εκείνοι που πρωτίστως δοκιμάζονται, είναι οι φτωχότεροι και οι πλέον αδύναμοι. Η Ελλάδα, ιστορικά, υπήρξε συγκεντρωτικό κράτος, με θεσμούς που ανάγονται στη σύσταση του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους το 1832, μετά από τέσσερις περίπου αιώνες Οθωμανικής κατοχής. Το διοικητικό σύστημα της χώρας ήταν συγκεντρωτικό, γεγονός επιβεβλημένο ίσως για εκείνη την εποχή, δεδομένου ότι το νέο κράτος συστάθηκε από το μηδέν σε μια χώρα κατεστραμμένη και ερημωμένη από τον σχεδόν δεκαετή ένοπλο αγώνα.

Για 150 και πλέον χρόνια,  η διοικητική οργάνωση της χώρας, σε αποκεντρωμένο επίπεδο, περιλάμβανε την τοπική αυτοδιοίκηση  πρώτου βαθμού (Δήμους και Κοινότητες), αδύναμη και εξαρτημένη από την κεντρική διοίκηση, και τις κρατικές νομαρχίες σε επίπεδου Νομού (54 Νομοί), με επικεφαλής τον διορισμένο από την κυβέρνηση νομάρχη.   Οι Περιφέρειες (13 συνολικά) δημιουργήθηκαν  το 1986 ως αποκεντρωμένες κρατικές μονάδες.

Για πρώτη φορά λειτούργησε αυτοδιοίκηση δευτέρου βαθμού μόλις το 1995, σε επίπεδο νομού, ενώ οι 13 περιφέρειες παρέμειναν κρατικές μονάδες.

Η  μεταρρύθμιση του 1999 στον πρώτο βαθμό τοπικής αυτοδιοίκησης (“Ιωάννης Καποδίστριας”) είχε ως συνέπεια από 6000 Δήμους και Κοινότητες, να δημιουργηθούν 900 Δήμοι και 133 Κοινότητες (σύνολο 1033), με μέσο όρο περίπου 10.000 κατοίκους ανά Δήμο. Η μεταρρύθμιση αυτή περιέλαβε όλη την Ελλάδα, εκτός από τα δύο μεγάλα αστικά κέντρα (Αθήνα και Θεσσαλονίκη, όπου ζει ο μισός και πλέον πληθυσμός της Ελλάδας, αλλά και μερικά μικρότερα όπως ο Βόλος).    

Το βασικό  πρόβλημα τόσο της μεταρρύθμισης του 1995 όσο και της μεταρρύθμισης του 1999 υπήρξε η αποσπασματική αντιμετώπιση, αφού δεν εντάχθηκαν  στο πλαίσιο συνολικής μεταρρύθμισης του διοικητικού συστήματος της χώρας, με αποτέλεσμα το κάθε βήμα να μένει μετέωρο.

ΨΗΦΙΣΜΑ ΕΚΤΑΚΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΚΕΔΕ

Το έκτακτο συνέδριο της ΚΕΔΕ, που συγκλήθηκε σήμερα, Δευτέρα 3 Δεκεμβρίου 2012, στην Αθήνα ως συνέχεια του προηγούμενου, με μοναδικό θέμα συζήτησης τις τελευταίες ραγδαίες εξελίξεις μετά την ψήφιση του νέου Μεσοπρόθεσμου, την έκδοση της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου καθώς και την ψήφιση του Προϋπολογισμού 2013, αποτελεί κορύφωση ενός εκτεταμένου διαλόγου με την Κυβέρνηση και τα πολιτικά κόμματα αλλά και μέσα στους κόλπους της ίδιας της Αυτοδιοίκησης με την καθολική συμμετοχή των εκπροσώπων της στις έκτακτες γενικές συνελεύσεις των ΠΕΔ.

Το Συνέδριό μας εκτιμά ότι η ψήφιση του Μεσοπρόθεσμου σε συνδυασμό με την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου πλήττουν όχι μόνο την καθημερινή λειτουργία των δήμων, αλλά και την ίδια την υπόσταση και τον Συνταγματικά κατοχυρωμένο  ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης της χώρας.

Επιπλέον, η ψήφιση του Κρατικού Προϋπολογισμού 2013 οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια τους δήμους και τις κοινωνικές τους δομές σε ολική κατάρρευση.

Εμείς, οι εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, θεωρούμε ότι η απόφαση της Κυβέρνησης να θεσμοθετήσει το κατ΄ επίφαση “Παρατηρητήριο  Οικονομικής Αυτοτέλειας των Οργανισμών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης”, επιβάλλει την πλήρη επιτροπεία των Δήμων, έρχεται σε κατάφωρη αντίθεση με τις Συνταγματικές διατάξεις για τη Διοικητική και Οικονομική Αυτοτέλεια των ΟΤΑ και στοχεύει στην υποταγή και τον έλεγχο του μόνου δημοκρατικού πολιτικού θεσμού, ο οποίος μπορεί να στηρίξει την κοινωνική συνοχή και αλληλεγγύη. Με πρόσχημα τον έλεγχο της εκτέλεσης των προϋπολογισμών των Δήμων οδηγούμαστε στην παραβίαση του άρθρου 102 του Συντάγματος, αλλά και του Ευρωπαϊκού Χάρτη Τοπικής Αυτονομίας.

Η υπεράσπιση της Συνταγματικά κατοχυρωμένης Διοικητικής και Οικονομικής Αυτοτέλειας του θεσμού δεν αποτελεί απλώς δημοκρατικό μας καθήκον, αλλά υποχρέωση. Αφορά στην ποιότητα της δημοκρατίας και τους διακριτούς ρόλους μεταξύ των θεσμών στο πολιτικό σύστημα.

Η ΚΕΔΕ εμμένει στην ομόφωνη απόφασή της σχετικά με τη διαθεσιμότητα  των εργαζομένων στους Δήμους και δηλώνει ότι η Αυτοδιοίκηση δεν θα είναι συμμέτοχη σ΄ αυτήν τη διαδικασία, η οποία δημιουργεί εκρηκτική κατάσταση, απειλεί με διάλυση τους οργανισμούς των Δήμων και των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους συμπολίτες μας.

Η ΚΕΔΕ θεωρεί ότι η αξιολόγηση των δομών και υπηρεσιών με προκαθορισμένα και συμπεφωνημένα κριτήρια, η καταγραφή  των υπαρχόντων κενών και αναγκών όλων των φορέων του Κράτους και η δυνατότητα κινητικότητας με κοινωνικά και αξιοκρατικά κριτήρια  μπορεί να συμβάλει στην κάλυψη σοβαρών ελλείψεων προσωπικού των ΟΤΑ και του Δημόσιου Τομέα.

Οι αιρετοί θεωρώντας ως κορυφαία πολιτική πράξη τη στάση τους στο θέμα αυτό δεν θα υπογράψουν καμία διαπιστωτική πράξη απόλυσης εργαζομένων.

ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ κ. ΑΝΝΑΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΥ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΕΝ.ΠΕ ΣΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΚΕΔΕ

Το 2012, που σε λίγο τελειώνει, ήταν ίσως η χειρότερη χρονιά για την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Μια πρωτοφανή επίθεση που ξεκίνησε με το πρώτο μνημόνιο, βρίσκεται στην κορύφωσή της με το μεσοπρόθεσμο, που πριν από λίγες ημέρες ψηφίστηκε από τη Βουλή. Δεν υπάρχει νομοσχέδιο, πράξη νομοθετικού περιεχομένου ή Υπουργική Απόφαση  το τελευταίο διάστημα, που να μην έχει διατάξεις για περικοπές στα έσοδα της Αυτοδιοίκησης ή ανατροπές σε θεσμικά μας θέματα.

Τι να πρωτοαναφέρω; Τις περικοπές στους ΚΑΠ; Την διαθεσιμότητα των υπαλλήλων ΙΔΑΧ; Την έγκριση των δαπανών μας πάνω από πενήντα χιλιάδες, από τον Γενικό Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης; Την κατάργηση των συμβούλων και των δημοσιογράφων; Την ίδρυση του Παρατηρητηρίου των ΟΤΑ; Τα ασφαλιστικά, συνταξιοδοτικά θέματα των αιρετών; Τις αποζημιώσεις των Δημοτικών Συμβούλων για τις συνεδριάσεις στα Δημοτικά Συμβούλια; Ο κατάλογος είναι μακρύς και επίπονος. Περνάνε καθημερινά ρυθμίσεις για την Τοπική Αυτοδιοίκηση και εμείς τις μαθαίνουμε από τα μέσα ενημέρωσης. Ούτε διάλογος, ούτε διαβούλευση, ούτε προσπάθεια να εξευρεθούν άλλες λύσεις λιγότερο επώδυνες και όλα αυτά, με την συνήθη δικαιολογία: είναι απαιτήσεις της τρόικας.

Πρέπει επιτέλους αυτό να σταματήσει. Η Αυτοδιοίκηση έχει αποδείξει ότι και οικονομίες ξέρει να κάνει και προτάσεις έχει και ξέρει να διαχειρίζεται καλύτερα τα του οίκου της. Τις περικοπές, τις μειώσεις στα λειτουργικά μας έξοδα και τις αλλαγές στην οργάνωσή μας, τις κάνουμε μόνοι μας και μάλιστα με σημαντικά αποτελέσματα. Κανένας άλλος φορέας του Δημοσίου, δεν έχει να επιδείξει 60% περικοπές στα λειτουργικά του έξοδα. Ας σταματήσει λοιπόν το ψέμα για την σπάταλη και διεφθαρμένη Αυτοδιοίκηση.

Η Αυτοδιοίκηση έχει την μικρότερη συμμετοχή στο δημόσιο χρέος και την μεγαλύτερη συνεισφορά στον περιορισμό του ελλείμματος και αυτό αποδεικνύεται με αριθμούς. Ας μας δείξουν και τα Υπουργεία ανάλογα αποτελέσματα και μετά να μιλήσουμε για περικοπές. Το μόνο που ζητάμε είναι ισότιμη συμμετοχή στην εθνική προσπάθεια. Όχι στις ζημιές μαζί και στα κέρδη χώρια. Δεν είναι δυνατόν να εμφανίζεται η Αυτοδιοίκηση ως ο σπάταλος συγγενής ενός κράτους, που δεν μπορεί να συμμαζέψει ούτε τις στοιχειώδεις λειτουργίες του.

Το ζήτημα πλέον είναι πολύ σοβαρό και αποτελεί ένα ακόμα βήμα προς την μεθοδευμένη κατάργηση της αυτοτέλειας των ΟΤΑ και την θεαματική συρρίκνωσή τους. Θίγει τον βασικό πυρήνα λειτουργίας του κράτους και καταλύει βασικές διατάξεις του Συντάγματος της χώρας. Σύμφωνα με το Σύνταγμα, οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι αρμόδιοι για την διοίκηση των τοπικών υποθέσεων και απολαμβάνουν διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας.

Αυτές οι βασικές αρχές, που με πανηγυρικό τρόπο καθιερώνονται στο Σύνταγμά μας, φαίνεται πως στις ημέρες μας τίθενται εν αμφιβόλω. Δυστυχώς το κράτος, για μια ακόμη φορά, λειτουργεί ανορθολογικά και με διάθεση τιμωρίας απέναντι στην Αυτοδιοίκηση, μειώνοντας την κρατική χρηματοδότησή μας κατά 60% για τα λειτουργικά μας και κατά 90% για τις επενδύσεις. Αυτή την πρωτοφανή μείωση που επέβαλε στην Αυτοδιοίκηση, δεν είχε το θάρρος και την τόλμη να την επιβάλλει και στους φορείς της κεντρικής κυβέρνησης.

Με διάφορα τρικ, βαφτίζουν ως έσοδα της Αυτοδιοίκησης της μεταβιβαστικές πληρωμές του κράτους, όπως είναι το διατροφικό επίδομα, η δακοκτονία και οι μεταφορές μαθητών. Το κράτος όμως, δεν μπορεί να λειτουργεί με την λογική του αυτοσχεδιασμού. Βλέποντας και κάνοντας, δεν γίνεται δουλειά. Η Αυτοδιοίκηση ή έχει θεσμοθετημένους πόρους ή δεν έχει. Δεν μπορεί να βαφτίζουμε το κρέας, ψάρι.

Πριν από λίγες ημέρες, σε συνέδριο της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος, ακούσαμε ότι το κόστος της διαφθοράς, της κακοδιοίκησης και της γραφειοκρατίας στην Ελλάδα, ανέρχεται στα 14 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Πού είναι λοιπόν το κράτος να καταπολεμήσει την γραφειοκρατία και να μην προχωρά σε οριζόντια μέτρα που πλήττουν το σύνολο των εργαζομένων;

Εκτός αν όλα αυτά είναι απλώς το πρόσχημα. Αν ο  στιγματισμός της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και η αφαίρεση πόρων, έχουν ως μοναδικό σκοπό την σταδιακή αφαίμαξη της Αυτοδιοίκησης από τον ρόλο που έχει. Αν πίσω από την στοχοποίηση της Αυτοδιοίκησης, οχυρώνεται ένα πολιτικό σύστημα που καταρρέει. Αν αυτός είναι ο απώτερος σκοπός, να γνωρίζουν ότι θα μας βρουν απέναντι με κάθε τρόπο και μέσο που έχουμε και κυρίως με τα αποτελέσματα της δουλειάς μας. Θα τους πείσουμε ότι η Αυτοδιοίκηση είναι το τελευταίο και το πιο αξιόπιστο ανάχωμα στην κρίση που βιώνει η χώρα μας και αυτό θα πρέπει να το διαφυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού.

Καλή επιτυχία στις εργασίες. Σας ευχαριστώ.